Nguồn gốc và ý nghĩa của cây hoa mai

Nhìn về mùa xuân, bức tranh rực rỡ với sự nở rộ của các loài hoa đầy màu sắc bên những chồi non đang bung nở và những chiếc lá xanh mướt. Mỗi loài hoa mang một vẻ đẹp và hương sắc riêng, tạo nên một khung cảnh thiên nhiên tuyệt đẹp của mùa xuân. Xuân cũng chính là thời điểm của ngày Tết, và trong những ngày này, cây hoa mai trở thành một biểu tượng tượng trưng cho sự phồn thịnh, ấm áp và vui vẻ. Hoa Mai - Huyền thoại của nguồn gốc và tinh hoa Nhiều người có thể không biết hoặc chưa hiểu hết về cây hoa mai, một loài cây thường xuất hiện chỉ vào dịp Tết. Để khám phá thêm về cây hoa mai, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu kỹ hơn qua bài viết sau đây.

Tổng quan về cây Hoa Mai

Thông tin cơ bản về cây hoa mai

Cây mai thuộc họ Ochnaceae, và tên khoa học của nó là Ochna integerima. Nó còn được biết đến với cái tên "cây hoàng mai" và là cây được ưa chuộng vào dịp Tết cổ truyền ở miền Nam Việt Nam. Ở Việt Nam, loài cây này phân bố tự nhiên nhiều nhất trong những khu rừng thuộc dãy Trường Sơn và các tỉnh từ Quảng Nam, Đà Nẵng cho đến Khánh Hòa. Loài hoa này cũng thường được tìm thấy ở các vùng núi ở đồng bằng sông Cửu Long, và có một số ít trên cao nguyên. Mai thuộc dạng cây đa niên, có thể sống lên tới hơn trăm năm, với gốc cây to và rễ nổi lồi lõm, thân cây gợn xù xì, và nhiều cành nhánh, lá mọc xen kẽ. Ngoài tự nhiên, cây hoa mai tự rụng lá vào mùa đông và nở hoa vào mùa xuân. Điều này đã dẫn đến việc người dân Việt Nam thuộc dân tộc Kinh đã có truyền thống lấy hết lá của cây mai vào tháng Chạp âm lịch, để kích thích cây mai nở hoa rộ trong dịp Tết Nguyên đán.

>> Xem thêm bài viết: mai vàng gốc nhớt

Đặc điểm của cây hoa mai

Cây hoa mai có thân cứng, cành giòn, lá nhỏ, hoa to và phẳng, kéo dài thời gian bền bỉ. Mai có dáng vẻ thanh cao, thân cây mềm mại, lá xanh biếc dịu dàng và hoa rực rỡ...

Cấu trúc của cây hoa mai

Rễ cây hoa mai vàng

Hệ rễ của cây mai vàng có thể bò sâu vào đất từ 2 đến 3 mét. Sự phân bố của hệ rễ phụ thuộc vào loại đất, mực nước ngầm tại nơi cây được trồng, và phương pháp nhân giống như gieo hạt, chiết cành, ghép, và điều kiện kỹ thuật chăm sóc.

Thân cây hoa mai vàng

Là cây thân gỗ cao lớn, có thể cao từ 20 đến 30 mét nếu cho phép mọc và phát triển tự do, tán lá thưa thớt.

Lá cây hoa mai vàng

Lá đơn, mọc cách rời, có phiến lá hình trứng dài, mặt dưới màu vàng nhạt.

Hoa mai vàng

Hoa mai mọc dưới nách lá và thường bắt đầu bằng một bông hoa lớn, gọi là hoa cái, có vỏ lụa (vỏ trấu) bọc ngoài. Khi vỏ lụa bung ra, một chùm hoa con xuất hiện, có từ một đến mười bông hoa, nở ra rất nhanh, chỉ cần bảy ngày sau khi bắt đầu. Thường thì hoa chỉ nở trong vòng ba ngày và sau đó tàn. Ngày thứ nhất, năm cánh hoa và chùm nhụy động ra thẳng, tạo nên một hình ảnh vô cùng đẹp. Ngày thứ hai, năm cánh hoa bắt đầu đứng dựng lên và chùm nhụy thu hẹp lại. Vào ngày thứ ba, năm cánh bắt đầu rụng theo chiều gió, và hoa kết thúc giai đoạn nở.

Quả mai vàng

Sau khi hoa tàn, những bông hoa nào đã được thụ phấn sẽ phình to và hình thành quả mai vàng.

>> Xem thêm bài viết: mai vàng ra hoa sớm

Nguồn gốc và ý nghĩa của hoa mai

Nguồn gốc của hoa mai

Cây mai có nguồn gốc từ Trung Quốc. Theo "Trân hương bảo ngự," một tác phẩm của Phí Cung Ấn, đời Minh chép rằng: "Đắc Kỷ ái lãm hàn mai, Trụ tằng ngự tuyết đồng lãm chi." Điều này có nghĩa là Đắc Kỷ, mọi người thích thú tham quan hoa mai trong mùa giá lạnh. Thứ vương thường đau đầu với lớp tuyết, nhưng mai vẫn thay đổi màu sắc. Như vậy, hơn 3000 năm trước, cây mai đã xuất hiện tại Trung Quốc. Người Trung Quốc luôn yêu mến cây mai từ lâu và xem nó như một biểu tượng của sự kiên nhẫn, đức hy sinh, và sự bền bỉ trước khó khăn. Họ đã đặt tên cho mai một cách phong phú. Theo tài liệu "Mai phổ," loại mai có năm cánh tròn và đẹp như hoa thủy tiên được gọi là "Thủy tiên mai," các bông hoa xuất hiện từ các đám lá được gọi là "Uyên ương mai," hoa màu hồng được gọi là "Yên chi mai," và những bông hoa có đài màu xanh đậm được gọi là "Lục ngạc mai," còn có loại là "Hạc đình mai"... Tuy nhiên, tất cả đều thuộc vào bốn loại chính: Bạch mai (màu trắng như tuyết), Hồng mai (màu hồng như máu), Thanh mai (màu vàng tươi hoặc vàng đậm), và còn có Mặc mai (màu đen hoặc tím đen, loại này không thấy trồng phổ biến). Mai có xuất xứ từ cây hoang dã, có khả năng thích ứng tốt với điều kiện khí hậu nhiệt đới, đặc biệt là khí hậu miền Nam. Cây mai phát triển mạnh mẽ, có tuổi thọ cao và nếu được chăm sóc đúng cách, nó sẽ cho ra hoa nhiều và có màu sắc đẹp. Cây mai rụng lá mỗi năm vào cuối mùa Đông (tháng 1 - tháng 2 dương lịch) và nở hoa vào đầu mùa Xuân, trừ loại mai Tứ Quý, nó nở quanh năm. Từ lâu, hoa mai đã được người dân chiêm ngưỡng, biểu tượng cho cái đẹp và thanh tao. Mỗi khi hoa mai nở rộ là lúc lòng người tràn đầy niềm vui, hạnh phúc, yêu thương, và tinh thần đoàn kết. Hoa mai và ngày xuân cùng tạo ra một biểu tượng không thể thiếu trong văn học và văn hóa truyền thống của người dân Á Đông, truyền cảm hứng cho biết bao danh nhân.

Ý nghĩa của hoa mai

Ở miền Bắc, hoa đào thường là biểu tượng của Tết, trong khi miền Nam có sắc mai rực rỡ. Màu vàng của hoa mai đã trở thành biểu tượng của sự giàu sang và thịnh vượng. Người ta trang trí nhà cửa bằng hoa mai vào dịp Tết với hy vọng có một năm mới đầy tài lộc và phú quý. Theo quan niệm của nhiều người, số lượng cánh hoa trên cây mai càng nhiều thì năm mới sẽ càng may mắn và thịnh vượng. Cây mai có khả năng chịu đựng khí hậu khắc nghiệt và không bị gục ngã trước gió bão. Điều này khiến cây mai trở thành biểu tượng cho phẩm đức nhẫn nại và đức hy sinh cao cả, thể hiện tính bền bỉ của người dân Việt Nam. Ngoài ra, mai còn biểu thị sự cao cả và quyền quý. Khi những bông hoa mai rực rỡ nở rộ vào mùa xuân, nó mang theo niềm vui, hạnh phúc, tình yêu, sự đoàn kết và gắn kết tất cả mọi người lại với nhau. Hoa mai thể hiện sự hân hoan, vui mừng và sự hy vọng cho tương lai.

Bây giờ, bạn đã hiểu rõ hơn về nguồn gốc và ý nghĩa mai vàng và hoa đào trong ngày Tết. Chúc bạn có một kỳ nghỉ Tết đầy vui vẻ và ấm áp bên gia đình.